TARİHÇİ

Tarihçi, geçmişteki olayları, toplulukları, kültürleri ve insanların yaşamlarını inceleyen ve bu bilgileri analiz ederek anlamaya çalışan bir uzmandır. Tarihçiler, arşivlerde, kütüphanelerde, müzelerde ve diğer kaynaklarda bulunan yazılı belgeler, eserler, sanat eserleri ve diğer tarihi materyaller üzerinde çalışır. Bu materyalleri değerlendirerek, tarihsel olayların nedenlerini, sonuçlarını ve insanların bu olaylara nasıl tepki verdiğini anlamaya çalışırlar.

İLK BAKIŞTA

Holland Kodu

I,C (Araştırmacı, Geleneksel)

ÇALIŞMA ORTAMI

Üniversiteler, araştırma enstitüleri, müzeler, arşivler, kütüphaneler, devlet ve kültürel kurumlar

UZAKTAN ÇALIŞMA ORANI

Orta (%20-30, bazı araştırma ve yazı işleri uzaktan yapılabilir; ancak saha araştırmaları, arşiv incelemeleri ve tarihi alan ziyaretleri genellikle fiziksel varlık gerektirir)

GELECEK 10 YILDAKİ BEKLENTİ

İstikrarlı Büyüme (Tarihsel araştırma ve eğitim talebindeki süreklilik, dijital arşivleme ve veri analizi, tarihsel verilerin korunması ve toplumlara tarihi bağlam sunma ihtiyacı ile; ayrıca tarihsel belgesel ve medya projelerindeki artış ile)

MESLEK BİLGİ HARİTASI *

A- MESLEKİ NİTELİKLER

Çalışma Bağlamı
Cevaplar Çalışanlara Sorulan Sorular
%56  Çok fazla özgürlük
%44  Biraz özgürlük
Karar Alma Özgürlüğü — İş, denetim olmaksızın ne kadar karar alma özgürlüğü sunuyor?
%56  Her gün
%41  Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil
Yüz Yüze Görüşmeler — Bu işte bireylerle veya ekiplerle ne sıklıkla yüz yüze görüşmeniz gerekiyor?
%63  Çok fazla özgürlük
%27  Biraz özgürlük
Yapılandırılmış ve Yapılandırılmamış Çalışma — Bu iş, çalışanın görevleri, öncelikleri ve hedefleri belirlemesine izin vermek yerine, çalışan için ne ölçüde yapılandırılmıştır?
%73  Her gün
%11  Yılda bir veya daha fazla ama her ay değil
Kapalı Alanda, Çevresel Kontrollü — Bu iş ne sıklıkla çevresel olarak kontrol edilen koşullarda, kapalı alanda çalışmayı gerektiriyor?
%42  Her gün
%45  Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil
%12  Ayda bir veya daha fazla ama her hafta değil
Telefon — Bu işte ne sıklıkla telefon görüşmeleri yapıyorsunuz?
%38  Her gün
%50  Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil
%12  Ayda bir veya daha fazla ama her hafta değil
Elektronik Posta — Bu işte elektronik postayı ne sıklıkla kullanıyorsunuz?
%29  Çok önemli
%16  Önemli
Kesin veya Doğru Olmanın Önemi — Bu işi yaparken çok kesin veya son derece doğru olmak ne kadar önemli?
%31  Son derece önemli
%58  Çok önemli
İş Grubu veya Ekip ile Çalışmak — Bu işte başkalarıyla bir grup veya ekip halinde çalışmak ne kadar önemlidir?
%41  Başkalarıyla sürekli temas halinde olmak
%37  Çoğu zaman başkalarıyla iletişim halinde olmak
%20  Zamanın yaklaşık yarısında başkalarıyla iletişim halinde
Başkalarıyla İletişim — Bu iş, çalışanın işini yerine getirebilmesi için başkalarıyla ne kadar iletişim halinde olmasını (yüz yüze, telefonla veya başka şekilde) gerektiriyor?
%24  Çok önemli sonuçlar
%23  Orta düzeyde sonuçlar
Kararlarınızın İş Arkadaşlarınız veya Şirket Sonuçları Üzerindeki Etkisi — Kararlarınız genellikle diğer insanlar veya işverenin imajı, itibarı veya finansal kaynakları üzerinde nasıl sonuçlar doğuruyor?
Çalışma Faaliyetleri
Önem Düzeyi Açıklama
%91
Bilgi Edinme — Tüm ilgili kaynaklardan bilgi gözlemleme, alma ve başka şekillerde elde etme.
%86
Bilginin Anlamını Başkaları İçin Yorumlamak — Bilginin ne anlama geldiğini ve nasıl kullanılabileceğini tercüme etmek veya açıklamak.
%84
Yaratıcı Düşünme — Sanatsal katkılar da dahil olmak üzere yeni uygulamalar, fikirler, ilişkiler, sistemler veya ürünler geliştirmek, tasarlamak veya yaratmak.
%83
Bilgilerin Belgelenmesi/Kaydedilmesi — Bilgilerin yazılı veya elektronik/manyetik biçimde girilmesi, yazıya geçirilmesi, kaydedilmesi, depolanması veya muhafaza edilmesi.
%81
Nesneleri, Eylemleri ve Olayları Tanımlama — Bilgileri kategorilere ayırarak, tahmin ederek, farklılıkları veya benzerlikleri fark ederek ve koşullardaki veya olaylardaki değişiklikleri saptayarak tanımlama.
%80
Halk İçin Performans Sergilemek veya Halkla Doğrudan Çalışmak — İnsanlar için performans sergilemek veya halkla doğrudan ilişki kurmak. Buna restoranlarda ve mağazalarda müşterilere hizmet etmek ve müşterileri veya misafirleri karşılamak dahildir.
%80
Bilgi İşleme — Bilgi veya verileri derlemek, kodlamak, kategorilere ayırmak, hesaplamak, tablo haline getirmek, denetlemek veya doğrulamak.
%78
Karar Alma ve Sorun Çözme — En iyi çözümü seçmek ve sorunları çözmek için bilgileri analiz etmek ve sonuçları değerlendirmek.
%76
Kişilerarası İlişkiler Kurmak ve Sürdürmek — Başkalarıyla yapıcı ve işbirlikçi çalışma ilişkileri geliştirmek ve bunları zaman içinde sürdürmek.
%75
Bilgisayarlarla Çalışmak — Bilgisayarları ve bilgisayar sistemlerini (donanım ve yazılım dahil) programlamak, yazılım yazmak, işlevler kurmak, veri girmek veya bilgileri işlemek için kullanmak.
Görevler
Önem Düzeyi Açıklama
%81
El yazmalarını, kayıtları ve diğer eserleri korumak ve saklamak.
%78
Arşivler, mahkeme kayıtları, günlükler, haber dosyaları ve fotoğraflar gibi kaynakların yanı sıra kitaplar, broşürler ve süreli yayınlar gibi kaynaklardan tarihi verileri toplamak.
%75
Tarihi yerlerin ve malzemelerin tespiti, korunması ve yeniden inşasına yönelik tarihi araştırmalar yapmak.
%74
Kamusal programlamayı ve tarihi alanlar, müzeler, kütüphaneler ve arşivlerdeki sergilerin geliştirilmesini desteklemek için araştırma yapmak ve el yazmaları hazırlamak.
%72
Tarihsel anlatıları bireyler veya sosyal, etnik, politik, ekonomik veya coğrafi gruplar açısından sunmak.
%72
Verileri düzenlemek, gerçekliğini ve göreceli önemini analiz etmek ve yorumlamak.
%71
Belirli bir ülkenin, bölgenin veya belirli bir zaman diliminin tarihini araştırmak.
%71
Tarihsel araştırmalar yapmak, bulgularınızı ve teorilerinizi yayınlamak veya sunmak.
%68
Tarihi sanatla ilgili eylemleri (örneğin, koleksiyona hangi öğelerin ekleneceğini veya bir sergide hangi öğelerin sergileneceğini) önermek.
%68
Hangi konuları araştıracağınızı belirlemek veya müşterileriniz veya işverenleriniz tarafından belirtilen araştırma konularını takip etmek.
Teknoloji Becerileri
  • Analitik veya bilimsel yazılım
  • Veri tabanı yönetim sistemi yazılımı
  • Veritabanı kullanıcı arayüzü ve sorgu yazılımı
  • Masaüstü yayıncılık yazılımı
  • Belge yönetim yazılımı
  • Coğrafi bilgi sistemi
  • Bilgi alma veya arama yazılımı
  • İnternet tarayıcı yazılımı
  • Sunum yazılımı
  • Kelime işleme yazılımı
Kullanılan Araçlar
  • Yardımcı dinleme cihazları — Analog-dijital dönüştürücüler
  • Dijital kameralar — Dijital fotoğraf makineleri
  • Dijital ses kayıt cihazları — Dijital ses kayıt cihazları
  • Mürekkep püskürtmeli yazıcılar — Bilgisayar mürekkep püskürtmeli yazıcılar
  • Lazer yazıcılar — Bilgisayar lazer yazıcıları
  • Mikrofiş veya mikrofilm görüntüleyicileri — Mikrofiş okuyucuları; Mikrofilm okuyucuları
  • Mikrofonlar
  • Dizüstü bilgisayarlar — Dizüstü bilgisayarlar
  • Fotokopi makineleri — Fotokopi ekipmanı
  • Tarayıcılar — Veri girişi tarayıcıları

B- ÇALIŞAN NİTELİKLERİ

Gereken Beceriler
Önem Beceri ve Açıklaması
%94
Okuma Anlama — İşle ilgili belgelerdeki yazılı cümleleri ve paragrafları anlama.
%78
Eleştirel Düşünme — Alternatif çözümlerin, sonuçların veya sorunlara yönelik yaklaşımların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için mantık ve muhakeme kullanma.
%75
Etkin Dinleme — Başkalarının söylediklerine tüm dikkatinizi vermek, vurgulanan noktaları anlamak için zaman ayırmak, uygun durumlarda soru sormak ve uygunsuz zamanlarda sözünü kesmemek.
%75
Yazma — Hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun olarak yazılı olarak etkili bir şekilde iletişim kurmak.
%72
Konuşma — Bilgiyi etkili bir şekilde iletmek için başkalarıyla konuşmak.
%69
Aktif Öğrenme — Yeni bilgilerin hem mevcut hem de gelecekteki problem çözme ve karar alma süreçleri üzerindeki etkilerini anlamak.
%60
Sosyal Algılama — Başkalarının tepkilerinin farkında olmak ve neden öyle tepki verdiklerini anlamak.
%56
Talimat vermek — Başkalarına bir şeyin nasıl yapılacağını öğretmek.
%53
Karmaşık Problem Çözme — Karmaşık problemleri belirlemek ve ilgili bilgileri inceleyerek seçenekleri geliştirmek ve değerlendirmek ve çözümler uygulamak.
%53
Yargılama ve Karar Verme — Olası eylemlerin göreceli maliyet ve faydalarını göz önünde bulundurarak en uygun olanı seçmek.
Kullanılacak Bilgiler
Önem Bilgi Alanı ve Açıklaması
%87
Tarih ve Arkeoloji — Tarihsel olayların ve bunların nedenleri, göstergeleri ve medeniyetler ile kültürler üzerindeki etkilerinin bilgisi.
%83
İngilizce Dili — Kelimelerin anlamı ve yazımı, kompozisyon kuralları ve dil bilgisi dahil olmak üzere İngilizce dilinin yapısı ve içeriği hakkında bilgi.
%63
Müşteri ve Kişisel Hizmet — Müşteri ve kişisel hizmetler sağlama prensipleri ve süreçleri bilgisi. Buna müşteri ihtiyaçlarının değerlendirilmesi, hizmetler için kalite standartlarının karşılanması ve müşteri memnuniyetinin değerlendirilmesi dahildir.
%54
İdari — Kelime işleme, dosya ve kayıt yönetimi, stenografi ve transkripsiyon, form tasarımı ve işyeri terminolojisi gibi idari ve ofis prosedürleri ve sistemleri hakkında bilgi.
%53
Eğitim ve Öğretim — Müfredat ve öğretim tasarımı, bireylere ve gruplara yönelik öğretim ve eğitim ile öğretim etkilerinin ölçülmesi için ilke ve yöntemler bilgisi.
%53
Coğrafya — Kara, deniz ve hava kütlelerinin fiziksel özellikleri, konumları, birbirleriyle ilişkileri ve bitki, hayvan ve insan yaşamının dağılımı da dahil olmak üzere özelliklerini tanımlamaya yönelik ilkeler ve yöntemler bilgisi.
%51
Sosyoloji ve Antropoloji — Grup davranışı ve dinamikleri, toplumsal eğilimler ve etkiler, insan göçleri, etnik köken, kültürler ve bunların tarihi ve kökenleri hakkında bilgi.
%50
İletişim ve Medya — Medya prodüksiyonu, iletişim ve dağıtım teknikleri ve yöntemleri bilgisi. Buna yazılı, sözlü ve görsel medya aracılığıyla bilgilendirme ve eğlendirmenin alternatif yolları da dahildir.
%47
Bilgisayarlar ve Elektronik — Devre kartları, işlemciler, çipler, elektronik ekipmanlar ve uygulamalar ve programlama dahil olmak üzere bilgisayar donanımı ve yazılımı hakkında bilgi.
%46
Güzel Sanatlar — Müzik, dans, görsel sanatlar, tiyatro ve heykel alanlarında eserler bestelemek, üretmek ve icra etmek için gerekli teori ve teknik bilgisi.
İhtiyaç Duyulabilecek Yetenekler
Önem Yetenek ve Açıklaması
%94
Yazılı Anlama — Yazılı olarak sunulan bilgi ve fikirleri okuyup anlama yeteneği.
%81
Yazılı Anlatım — Bilgi ve fikirleri başkalarının anlayabileceği şekilde yazılı olarak iletme yeteneği.
%75
Sözlü Anlama — Konuşulan sözcükler ve cümleler aracılığıyla sunulan bilgi ve fikirleri dinleme ve anlama yeteneği.
%75
Sözlü İfade — Bilgi ve fikirleri konuşarak başkalarına aktarabilme yeteneği.
%72
Tümevarımsal Muhakeme — Genel kurallar veya sonuçlar oluşturmak için bilgi parçalarını birleştirme yeteneği (görünüşte ilgisiz olaylar arasında ilişki bulmayı içerir).
%69
Yakın Görüş — Yakın mesafeden (gözlemciden birkaç metre uzakta) ayrıntıları görebilme yeteneği.
%69
Konuşma Netliği — Başkalarının sizi anlayabileceği şekilde net konuşabilme yeteneği.
%66
Konuşma Tanıma — Başka bir kişinin konuşmasını tanımlama ve anlama yeteneği.
%63
Tümdengelimli Muhakeme — Genel kuralları belirli problemlere uygulayarak mantıklı cevaplar üretebilme yeteneği.
%60
Bilgi Sıralaması — Şeyleri veya eylemleri belirli bir kurala veya kurallar kümesine göre (örneğin, sayı, harf, sözcük, resim, matematiksel işlem kalıpları) belirli bir düzen veya örüntüde düzenleme yeteneği.
Mesleki İlgi Alanları (Holland)
Önem İlgi Alanı ve Açıklaması
%70
Araştırmacı — Çalışma, cansız nesneleri, canlı organizmaları, hastalıkları veya diğer bozulma biçimlerini veya insan davranışlarını incelemeyi ve araştırmayı içerir. Araştırmacı meslekler genellikle fiziksel, yaşam, tıbbi veya sosyal bilimlerle ilişkilendirilir ve beşeri bilimler, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi veya sağlık hizmeti alanlarında bulunabilir.
%66
Geleneksel — İş, genellikle bir iş ortamında bilgi veya verileri düzenlemek için prosedürleri ve düzenlemeleri takip etmeyi içerir. Geleneksel meslekler genellikle ofis işi, muhasebe, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi, finans veya insan kaynakları ile ilişkilendirilir.
%44
Sanatsal — Çalışma, çeşitli medyalar için orijinal görsel sanat eserleri, performanslar, yazılı eserler, yiyecek veya müzik yaratmayı veya çeşitli nesnelerin ve malzemelerin tasarımına sanatsal prensipler uygulamayı içerir. Sanatsal meslekler genellikle görsel sanatlar, uygulamalı sanatlar ve tasarım, sahne sanatları, müzik, yaratıcı yazarlık, medya veya mutfak sanatı ile ilişkilendirilir.
%37
Sosyal — İş, başkalarına yardım etmeyi, öğretmeyi, tavsiyede bulunmayı, destek olmayı veya hizmet sağlamayı içerir. Sosyal meslekler genellikle sosyal, sağlık bakımı, kişisel hizmet, öğretim/eğitim veya dini faaliyetlerle ilişkilendirilir.
%24 Gerçekçi — İş, ekipman, malzeme veya yapıların tasarlanması, inşa edilmesi veya onarılması, fiziksel aktivitede bulunulması veya açık havada çalışılması anlamına gelir. Gerçekçi meslekler genellikle mühendislik, mekanik ve elektronik, inşaat, ağaç işçiliği, ulaşım, makine işletmeciliği, tarım, hayvan hizmetleri, fiziksel veya el emeği, atletizm veya koruyucu hizmetlerle ilişkilendirilir.
%23 Girişimcilik — İş, genellikle bir iş ortamında yönetme, pazarlık etme, pazarlama veya satış yapmayı veya siyasi ve yasal durumlarda insanlara liderlik etmeyi veya danışmanlık yapmayı içerir. Girişimci meslekler genellikle iş girişimleri, satış, pazarlama/reklamcılık, finans, yönetim/idare, profesyonel danışmanlık, halk önünde konuşma, siyaset veya hukuk ile ilişkilendirilir.
İş Değerleri
Ölçüt İş Değeri ve Açıklaması
%67
Başarı — Bu iş değerini karşılayan meslekler sonuç odaklıdır ve çalışanların en güçlü yeteneklerini kullanmalarına izin vererek onlara bir başarı hissi verir. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yetenek Kullanımı ve Başarıdır.
%67
Bağımsızlık — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların kendi başlarına çalışıp karar almalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yaratıcılık, Sorumluluk ve Özerkliktir.
%67
Tanınma — Bu iş değerini karşılayan meslekler ilerleme, liderlik potansiyeli sunar ve sıklıkla prestijli kabul edilir. Karşılık gelen ihtiyaçlar İlerleme, Yetki, Tanınma ve Sosyal Statü’dür.
%67
İlişkiler — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların başkalarına hizmet etmelerine ve iş arkadaşlarıyla dostça ve rekabetsiz bir ortamda çalışmalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar İş Arkadaşları, Ahlaki Değerler ve Sosyal Hizmettir.
%58
Çalışma Koşulları — Bu iş değerini karşılayan meslekler iş güvenliği ve iyi çalışma koşulları sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Aktivite, Tazminat, Bağımsızlık, Güvenlik, Çeşitlilik ve Çalışma Koşullarıdır.
%53
Destek — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların arkasında duran destekleyici bir yönetim sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Şirket Politikaları, Denetim: İnsan İlişkileri ve Denetim: Tekniktir.
Çalışma Stilleri
Önem Çalışma Stili ve Açıklaması
%88
Dürüstlük — İş, dürüst ve etik olmayı gerektirir.
%87
İşbirliği — İş, işte başkalarıyla iyi geçinmeyi ve iyi huylu, işbirliğine dayalı bir tutum sergilemeyi gerektirir.
%78
Detaylara Dikkat — İş, detaylara dikkat etmeyi ve iş görevlerini tamamlamada titiz olmayı gerektirir.
%77
Başkalarına Karşı İlgilenmek — İş, başkalarının ihtiyaçlarına ve duygularına karşı duyarlı olmayı, iş başında anlayışlı ve yardımsever olmayı gerektirir.
%77
Güvenilirlik — İş, güvenilir, sorumluluk sahibi ve sorumluluk sahibi olmayı ve yükümlülükleri yerine getirmeyi gerektirir.
%73
Uyum Sağlayabilme/Esneklik — İş, değişime (olumlu veya olumsuz) ve iş yerinde önemli çeşitliliğe açık olmayı gerektirir.
%73
İnisiyatif — İş, sorumluluk ve zorlukları üstlenmeye istekli olmayı gerektirir.
%73
Sosyal Yönelim — İş, tek başına çalışmaktansa başkalarıyla çalışmayı tercih etmeyi ve işte başkalarıyla kişisel olarak bağlantı kurmayı gerektirir.
%72
Özdenetim — İş, çok zor durumlarda bile soğukkanlılığı korumayı, duyguları kontrol altında tutmayı, öfkeyi kontrol etmeyi ve saldırgan davranışlardan kaçınmayı gerektirir.
%70
Bağımsızlık — İş, kişinin kendi iş yapma yollarını geliştirmesini, çok az veya hiç denetim olmadan kendini yönlendirmesini ve işleri halletmek için kendine güvenmesini gerektirir.
* = Mesleki Gereksinimler ve Çalışan Nitelikleri bölümleri uluslararası ölçekte O’Net sistemi referans alınarak hazırlanmıştır. O’Net iş arayanlar, işgücü geliştirme profesyonelleri, öğrenciler ve araştırmacılar için çeşitli meslekler hakkında ayrıntılı bilgiler sunar. Ulusal ölçekte de ülkelerin referans aldığı güvenilir bilgiler içermektedir. Sitede 900’den fazla meslek hakkında bilgiler yer alır ve iş gereksinimleri, gerekli beceriler ve eğitim olanakları gibi konuları kapsar. Ulusal ölçekte bilgiler için İş-Kur’un Meslekleri Tanıyalım portalına da bakabilirsiniz.

C- MESLEKLE İLGİLİ LİSANS / ÖNLİSANS PROGRAMLARI

Bölümleri Sizler İçin Araştırdık…

Bölümler hakkında aşağıda yer alan 9 başlıktaki detaylı bilgilere ulaşmak için ilgili lisans / önlisans bölümlerine tıklayınız.

Bu Mesleği Seçmeyi Düşünüyorsanız;

  1. Tarihçi olarak, geçmiş olayları, dönemleri ve figürleri derinlemesine incelemeli ve bu bilgileri çağdaş anlam ve bağlamlarla ilişkilendirmelisiniz.
  2. Çeşitli tarihi kaynakları ve belgeleri kullanarak, olayların doğruluğunu ve bağlantılarını araştırmalı ve analiz etmelisiniz.
  3. Tarih yazımı yaparken objektif kalmalı, kaynaklarınızı dikkatlice değerlendirmeli ve eleştirel düşünme becerilerinizi kullanmalısınız.
  4. Tarih bilgisini geniş bir kitleye aktarabilmek için yazılı ve sözlü iletişim yeteneklerinizi geliştirmeli ve etkili sunumlar yapmalısınız.
  5. Akademik dergilerde makaleler yayımlamalı, konferanslarda bildiriler sunmalı ve tarihsel tartışmalara katkıda bulunmalısınız.
  6. Tarih öğretimi yaparak öğrencilere tarihi olayları ve süreçleri anlamalarında rehberlik etmeli ve onların tarih bilincini geliştirmelisiniz.
  7. Tarihsel yerleri ve müzeleri ziyaret ederek, arşiv materyalleri ile çalışmalı ve bu deneyimleri araştırmalarınıza dahil etmelisiniz.
  8. Farklı tarihçilerin çalışmalarını incelemeli, çeşitli tarih teorileri ve metodolojileri hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
  9. Tarih araştırmalarınızda disiplinlerarası yaklaşımlar kullanarak, sosyoloji, antropoloji, ekonomi gibi alanlardan yararlanmalısınız.
  10. Tarihin sadece geçmişle ilgili olmadığını, aynı zamanda bugünün ve geleceğin yorumlanmasına yardımcı olduğunu vurgulayarak, toplumun tarih bilgisine olan ilgisini ve takdirini artırmaya çalışmalısınız.

Hala Sormak İstediklerin Varsa

Bütün bu detaylı bilgilerden sonra meslek seçiminde hala kararsızlık yaşıyorsan Rehberlik Akademisi “Eğitim Uzmanları” senin yanında.

Bu site, reCAPTCHA ile korunmaktadır ve Google'ın Gizlilik Politikası ve Hizmet Şartları geçerlidir.