SOSYAL BİLİMCİ

Sosyal Bilimci, insan davranışlarını, toplumları ve kültürleri inceleyen bir araştırmacıdır. Bu uzmanlar, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, ekonomi ve siyaset bilimi gibi disiplinlerde çalışarak toplumsal normlar, ilişkiler, ekonomik yapılar, siyasi sistemler ve kültürel dinamikler hakkında bilgi toplarlar. Sosyal Bilimciler, anketler, gözlem, istatistiksel analiz ve diğer metodolojiler kullanarak toplumları anlamaya ve bu bilgileri politika yapımı, eğitim, sağlık hizmetleri ve diğer alanlarda uygulamaya yardımcı olacak şekilde değerlendirirler. Bu profesyoneller, üniversitelerde, araştırma kurumlarında, devlet kuruluşlarında ve özel sektörde çalışabilirler.

İLK BAKIŞTA

Holland Kodu

I,C (Araştırmacı, Geleneksel)

ÇALIŞMA ORTAMI

Üniversiteler, araştırma merkezleri, devlet kurumları, sivil toplum kuruluşları, danışmanlık firmaları

UZAKTAN ÇALIŞMA ORANI

Orta (%20-30, bazı araştırma ve analiz görevleri uzaktan yapılabilir; ancak saha çalışmaları ve veri toplama genellikle fiziksel varlık gerektirir)

GELECEK 10 YILDAKİ BEKLENTİ

İstikrarlı Büyüme (Sosyal araştırma ve veri analitiği ihtiyacı, toplum değişimlerini anlamak ve sosyal politikalar geliştirmek için artan talepler ile; ayrıca dijitalleşme ve veri toplama tekniklerindeki yenilikler ile)

İlgili Lisans / Önlisans Programları

MESLEK BİLGİ HARİTASI *

A- MESLEKİ NİTELİKLER

Çalışma Bağlamı

Cevaplar	Çalışanlara Sorulan Sorular
%78 Sürekli veya neredeyse sürekli olarak %15 Zamanın yarısından fazlası	Oturarak Zaman Geçirin — Bu iş ne kadar oturmayı gerektiriyor?
%78 Her gün %11 Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil	Elektronik Posta — Bu işte elektronik postayı ne sıklıkla kullanıyorsunuz?
%38 Her gün %53 Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil	Yüz Yüze Görüşmeler — Bu işte bireylerle veya ekiplerle ne sıklıkla yüz yüze görüşmeniz gerekiyor?
%79 Her gün %21 Asla	Kapalı Alanda, Çevresel Kontrollü — Bu iş ne sıklıkla çevresel olarak kontrol edilen koşullarda, kapalı alanda çalışmayı gerektiriyor?
%38 Son derece önemli %39 Çok önemli %23 Önemli	İş Grubu veya Ekip ile Çalışmak — Bu işte başkalarıyla bir grup veya ekip halinde çalışmak ne kadar önemlidir?
%47 Son derece önemli %20 Çok önemli %19 Önemli	Kesin veya Doğru Olmanın Önemi — Bu işi yaparken çok kesin veya son derece doğru olmak ne kadar önemli?
%31 Çok fazla özgürlük %40 Biraz özgürlük %13 Sınırlı özgürlük	Karar Alma Özgürlüğü — İş, denetim olmaksızın ne kadar karar alma özgürlüğü sunuyor?
%26 Çok fazla özgürlük %44 Biraz özgürlük %24 Sınırlı özgürlük	Yapılandırılmış ve Yapılandırılmamış Çalışma — Bu iş, çalışanın görevleri, öncelikleri ve hedefleri belirlemesine izin vermek yerine, çalışan için ne ölçüde yapılandırılmıştır?
%35 Son derece önemli %26 Çok önemli %27 Önemli	Aynı Görevleri Tekrarlamanın Önemi — Aynı fiziksel aktiviteleri (örneğin, anahtar girişi) veya zihinsel aktiviteleri (örneğin, bir muhasebe defterindeki girişleri kontrol etme) durmadan tekrar tekrar yapmak, bu işi yapmak açısından ne kadar önemlidir?
%29 Başkalarıyla sürekli temas halinde olmak %24 Çoğu zaman başkalarıyla iletişim halinde olmak %31 Zamanın yaklaşık yarısında başkalarıyla iletişim halinde	Başkalarıyla İletişim — Bu iş, çalışanın işini yerine getirebilmesi için başkalarıyla ne kadar iletişim halinde olmasını (yüz yüze, telefonla veya başka şekilde) gerektiriyor?

Çalışma Faaliyetleri

Önem Düzeyi	Açıklama
%93	Bilgisayarlarla Çalışmak — Bilgisayarları ve bilgisayar sistemlerini (donanım ve yazılım dahil) programlamak, yazılım yazmak, işlevler kurmak, veri girmek veya bilgileri işlemek için kullanmak.
%92	Bilgi İşleme — Bilgi veya verileri derlemek, kodlamak, kategorilere ayırmak, hesaplamak, tablo haline getirmek, denetlemek veya doğrulamak.
%88	Veri veya Bilgilerin Analizi — Bilgileri veya verileri ayrı parçalara ayırarak bilgilerin altında yatan ilkeleri, nedenleri veya gerçekleri belirleme.
%86	Yöneticiler, Akranlar veya Astlarla İletişim Kurma — Yöneticilere, iş arkadaşlarına ve astlara telefonla, yazılı olarak, e-posta yoluyla veya şahsen bilgi sağlamak.
%82	Bilgilerin Belgelenmesi/Kaydedilmesi — Bilgilerin yazılı veya elektronik/manyetik biçimde girilmesi, yazıya geçirilmesi, kaydedilmesi, depolanması veya muhafaza edilmesi.
%82	Bilgi Edinme — Tüm ilgili kaynaklardan bilgi gözlemleme, alma ve başka şekillerde edinme.
%73	Bilginin Anlamını Başkaları İçin Yorumlamak — Bilginin ne anlama geldiğini ve nasıl kullanılabileceğini tercüme etmek veya açıklamak.
%70	İşleri Organize Etme, Planlama ve Öncelik Sırasına Koyma — İşlerinizi öncelik sırasına koymak, organize etmek ve tamamlamak için belirli hedefler ve planlar geliştirmek.
%68	Nesneleri, Eylemleri ve Olayları Tanımlama — Bilgileri kategorilere ayırarak, tahmin ederek, farklılıkları veya benzerlikleri fark ederek ve koşullardaki veya olaylardaki değişiklikleri saptayarak tanımlama.
%65	İlgili Bilgiyi Güncelleme ve Kullanma — Teknik olarak güncel kalmak ve yeni bilgiyi işinize uygulamak.

Görevler

Önem Düzeyi	Açıklama
%87	İstatistiksel analiz, veri girişi ve temizliği gibi görevler için özel programlar tasarlamak ve oluşturmak.
%81	Proje ile ilgili raporların, yazıların ve sunumların hazırlanmasında yardım sağlamak.
%81	Araştırma sonuçlarını özetleyen tablolar, grafikler, bilgi formları ve yazılı raporlar hazırlamak.
%78	Bilgisayar yazılımlarını kullanarak verilerin tanımlayıcı ve çok değişkenli istatistiksel analizlerini gerçekleştirimek.
%76	Veritabanlarına girilen verilerin doğruluğunu ve geçerliliğini kontrol etmek, hataları düzeltmek.
%75	Araştırma kalite kontrol prosedürlerini geliştirmek ve uygulamak.
%73	Kapsamlı veri tabanlarını hazırlamak, düzenlemek ve yönetmek.
%72	Projenin tamamlanması için gereken veri girişini ve diğer büro işlerini yapmak.
%70	İnternet tabanlı ve kütüphane tabanlı araştırmalar yapmak.
%62	Araştırma bulgularını insan gruplarına sunmak.

Teknoloji Becerileri

Analitik veya bilimsel yazılım
Bilgisayar tabanlı eğitim yazılımı
Veritabanı kullanıcı arayüzü ve sorgu yazılımı
Masaüstü yayıncılık yazılımı
Geliştirme ortamı yazılımı
Elektronik posta yazılımı
Coğrafi bilgi sistemi
Grafik veya fotoğraf görüntüleme yazılımı
Nesne veya bileşen odaklı geliştirme yazılımı
E-tablo yazılımı

Kullanılan Araçlar

Masaüstü bilgisayarlar
Dikte makineleri — Transkripsiyon ekipmanı
Lazer yazıcılar — Bilgisayar lazer yazıcıları
Kişisel bilgisayarlar
Fotokopi makineleri — Fotokopi ekipmanı
Tarayıcılar — Bilgisayar veri girişi tarayıcıları
Özel amaçlı telefonlar — Çok hatlı telefon sistemleri
Tablet bilgisayarlar

B- ÇALIŞAN NİTELİKLERİ

Gereken Beceriler

Önem	Beceri ve Açıklaması
%75	Okuma Anlama — İşle ilgili belgelerdeki yazılı cümleleri ve paragrafları anlama.
%69	Etkin Dinleme — Başkalarının söylediklerine tüm dikkatinizi vermek, vurgulanan noktaları anlamak için zaman ayırmak, uygun durumlarda soru sormak ve uygunsuz zamanlarda sözünü kesmemek.
%69	Eleştirel Düşünme — Alternatif çözümlerin, sonuçların veya sorunlara yönelik yaklaşımların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için mantık ve muhakeme kullanma.
%69	Yazma — Hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun olarak yazılı olarak etkili bir şekilde iletişim kurmak.
%60	Karmaşık Problem Çözme — Karmaşık problemleri belirlemek ve ilgili bilgileri inceleyerek seçenekleri geliştirmek ve değerlendirmek ve çözümler uygulamak.
%60	Konuşma — Bilgiyi etkili bir şekilde iletmek için başkalarıyla konuşmak.
%56	Bilim — Sorunları çözmek için bilimsel kuralları ve yöntemleri kullanmak.
%53	Aktif Öğrenme — Yeni bilgilerin hem mevcut hem de gelecekteki problem çözme ve karar alma üzerindeki etkilerini anlamak.
%53	Yargılama ve Karar Verme — Olası eylemlerin göreceli maliyet ve faydalarını göz önünde bulundurarak en uygun olanı seçmek.
%53	Matematik — Problemleri çözmek için matematiği kullanmak.

Kullanılacak Bilgiler

Önem	Bilgi Alanı ve Açıklaması
%81	İngilizce Dili — Kelimelerin anlamı ve yazımı, kompozisyon kuralları ve dil bilgisi dahil olmak üzere İngilizce dilinin yapısı ve içeriği hakkında bilgi.
%62	Bilgisayarlar ve Elektronik — Devre kartları, işlemciler, çipler, elektronik ekipmanlar ve uygulamalar ve programlama dahil olmak üzere bilgisayar donanımı ve yazılımı hakkında bilgi.
%56	İdari — Kelime işleme, dosya ve kayıt yönetimi, stenografi ve transkripsiyon, form tasarımı ve işyeri terminolojisi gibi idari ve ofis prosedürleri ve sistemleri hakkında bilgi.
%52	Matematik — Aritmetik, cebir, geometri, kalkülüs, istatistik ve bunların uygulamaları bilgisi.
%51	Müşteri ve Kişisel Hizmet — Müşteri ve kişisel hizmetler sağlama prensipleri ve süreçleri bilgisi. Buna müşteri ihtiyaçlarının değerlendirilmesi, hizmetler için kalite standartlarının karşılanması ve müşteri memnuniyetinin değerlendirilmesi dahildir.
%48	Eğitim ve Öğretim — Müfredat ve öğretim tasarımı, bireylere ve gruplara yönelik öğretim ve eğitim ile öğretim etkilerinin ölçülmesi için ilke ve yöntemler bilgisi.
%38	Psikoloji — İnsan davranışı ve performansı bilgisi; yetenek, kişilik ve ilgi alanlarındaki bireysel farklılıklar; öğrenme ve motivasyon; psikolojik araştırma yöntemleri; davranışsal ve duygusal bozuklukların değerlendirilmesi ve tedavisi.
%37	Yönetim ve İdare — Stratejik planlama, kaynak tahsisi, insan kaynakları modellemesi, liderlik tekniği, üretim yöntemleri ve insan ve kaynakların koordinasyonunda yer alan iş ve yönetim prensipleri bilgisi.
%29	İletişim ve Medya — Medya prodüksiyonu, iletişim ve dağıtım teknikleri ve yöntemleri bilgisi. Buna yazılı, sözlü ve görsel medya aracılığıyla bilgilendirme ve eğlendirmenin alternatif yolları da dahildir.
%29	Hukuk ve Hükümet — Kanunlar, yasal kodlar, mahkeme prosedürleri, emsaller, hükümet düzenlemeleri, yürütme emirleri, kurum kuralları ve demokratik siyasi süreç bilgisi.

İhtiyaç Duyulabilecek Yetenekler

Önem	Yetenek ve Açıklaması
%75	Sözlü Anlama — Konuşulan sözcükler ve cümleler aracılığıyla sunulan bilgi ve fikirleri dinleme ve anlama yeteneği.
%75	Sözlü İfade — Bilgi ve fikirleri konuşarak başkalarına aktarabilme yeteneği.
%75	Yazılı Anlama — Yazılı olarak sunulan bilgi ve fikirleri okuyup anlama yeteneği.
%69	Yazılı Anlatım — Bilgi ve fikirleri başkalarının anlayabileceği şekilde yazılı olarak iletme yeteneği.
%66	Bilgi Sıralaması — Şeyleri veya eylemleri belirli bir kurala veya kurallar kümesine göre (örneğin, sayı, harf, sözcük, resim, matematiksel işlem kalıpları) belirli bir düzen veya örüntüde düzenleme yeteneği.
%63	Tümdengelimli Muhakeme — Genel kuralları belirli problemlere uygulayarak mantıklı cevaplar üretebilme yeteneği.
%60	Yakın Görüş — Yakın mesafeden (gözlemciden birkaç metre uzakta) ayrıntıları görebilme yeteneği.
%56	Tümevarımsal Muhakeme — Genel kurallar veya sonuçlar oluşturmak için bilgi parçalarını birleştirme yeteneği (görünüşte ilgisiz olaylar arasında ilişki bulmayı içerir).
%56	Konuşma Netliği — Başkalarının sizi anlayabileceği şekilde net konuşabilme yeteneği.
%53	Matematiksel Muhakeme — Bir problemi çözmek için doğru matematiksel yöntemleri veya formülleri seçme yeteneği.

Mesleki İlgi Alanları (Holland)

Önem	İlgi Alanı ve Açıklaması
%83	Araştırmacı — Çalışma, cansız nesneleri, canlı organizmaları, hastalıkları veya diğer bozulma biçimlerini veya insan davranışlarını incelemeyi ve araştırmayı içerir. Araştırmacı meslekler genellikle fiziksel, yaşam, tıbbi veya sosyal bilimlerle ilişkilendirilir ve beşeri bilimler, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi veya sağlık hizmeti alanlarında bulunabilir.
%80	Geleneksel — İş, genellikle bir iş ortamında bilgi veya verileri düzenlemek için prosedürleri ve düzenlemeleri takip etmeyi içerir. Geleneksel meslekler genellikle ofis işi, muhasebe, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi, finans veya insan kaynakları ile ilişkilendirilir.
%29	Sosyal — İş, başkalarına yardım etmeyi, öğretmeyi, tavsiyede bulunmayı, destek olmayı veya hizmet sağlamayı içerir. Sosyal meslekler genellikle sosyal, sağlık bakımı, kişisel hizmet, öğretim/eğitim veya dini faaliyetlerle ilişkilendirilir.
%25	Gerçekçi — İş, ekipman, malzeme veya yapıların tasarlanması, inşa edilmesi veya onarılması, fiziksel aktivitede bulunulması veya açık havada çalışılması anlamına gelir. Gerçekçi meslekler genellikle mühendislik, mekanik ve elektronik, inşaat, ağaç işçiliği, ulaşım, makine işletmeciliği, tarım, hayvan hizmetleri, fiziksel veya el emeği, atletizm veya koruyucu hizmetlerle ilişkilendirilir.
%23	Girişimcilik — İş, genellikle bir iş ortamında yönetme, pazarlık etme, pazarlama veya satış yapmayı veya siyasi ve yasal durumlarda insanlara liderlik etmeyi veya danışmanlık yapmayı içerir. Girişimci meslekler genellikle iş girişimleri, satış, pazarlama/reklamcılık, finans, yönetim/idare, profesyonel danışmanlık, halk önünde konuşma, siyaset veya hukuk ile ilişkilendirilir.
%18	Sanatsal — Çalışma, çeşitli medyalar için orijinal görsel sanat eserleri, performanslar, yazılı eserler, yiyecek veya müzik yaratmayı veya çeşitli nesnelerin ve malzemelerin tasarımına sanatsal prensipler uygulamayı içerir. Sanatsal meslekler genellikle görsel sanatlar, uygulamalı sanatlar ve tasarım, sahne sanatları, müzik, yaratıcı yazarlık, medya veya mutfak sanatı ile ilişkilendirilir.

İş Değerleri

Ölçüt	İş Değeri ve Açıklaması
%61	Bağımsızlık — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların kendi başlarına çalışıp karar almalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yaratıcılık, Sorumluluk ve Özerkliktir.
%50	Başarı — Bu iş değerini karşılayan meslekler sonuç odaklıdır ve çalışanların en güçlü yeteneklerini kullanmalarına izin vererek onlara bir başarı hissi verir. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yetenek Kullanımı ve Başarıdır.
%50	Çalışma Koşulları — Bu iş değerini karşılayan meslekler iş güvenliği ve iyi çalışma koşulları sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Aktivite, Tazminat, Bağımsızlık, Güvenlik, Çeşitlilik ve Çalışma Koşullarıdır.
%45	İlişkiler — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların başkalarına hizmet etmelerine ve iş arkadaşlarıyla dostça ve rekabetsiz bir ortamda çalışmalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar İş Arkadaşları, Ahlaki Değerler ve Sosyal Hizmettir.
%33	Tanınma — Bu iş değerini karşılayan meslekler ilerleme, liderlik potansiyeli sunar ve sıklıkla prestijli kabul edilir. Karşılık gelen ihtiyaçlar İlerleme, Yetki, Tanınma ve Sosyal Statü’dür.
%33	Destek — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların arkasında duran destekleyici bir yönetim sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Şirket Politikaları, Denetim: İnsan İlişkileri ve Denetim: Tekniktir.

Çalışma Stilleri

Önem	Çalışma Stili ve Açıklaması
%99	Güvenilirlik — İş, güvenilir, sorumluluk sahibi ve sorumluluk sahibi olmayı ve yükümlülükleri yerine getirmeyi gerektirir.
%94	İşbirliği — İş, işte başkalarıyla iyi geçinmeyi ve iyi huylu, işbirliğine dayalı bir tutum sergilemeyi gerektirir.
%91	Detaylara Dikkat — İş, detaylara dikkat etmeyi ve iş görevlerini tamamlamada titiz olmayı gerektirir.
%87	Bağımsızlık — İş, kişinin kendi iş yapma yollarını geliştirmesini, çok az veya hiç denetim olmadan kendini yönlendirmesini ve işleri halletmek için kendine güvenmesini gerektirir.
%84	Uyum Sağlayabilme/Esneklik — İş, değişime (olumlu veya olumsuz) ve iş yerinde önemli çeşitliliğe açık olmayı gerektirir.
%83	Dürüstlük — İş, dürüst ve etik olmayı gerektirir.
%83	Özdenetim — İş, çok zor durumlarda bile soğukkanlılığı korumayı, duyguları kontrol altında tutmayı, öfkeyi kontrol etmeyi ve saldırgan davranışlardan kaçınmayı gerektirir.
%81	Başarı/Çaba — İş, kişisel olarak zorlayıcı başarı hedefleri belirlemeyi ve bu hedeflere ulaşmaya yönelik çaba sarf etmeyi gerektirir.
%81	Azim — İş, engeller karşısında azim gerektirir.
%76	Analitik Düşünme — İş, bilgiyi analiz etmeyi ve iş ile ilgili konuları ve problemleri çözmek için mantık kullanmayı gerektirir.

* = Mesleki Gereksinimler ve Çalışan Nitelikleri bölümleri uluslararası ölçekte O’Net sistemi referans alınarak hazırlanmıştır. O’Net iş arayanlar, işgücü geliştirme profesyonelleri, öğrenciler ve araştırmacılar için çeşitli meslekler hakkında ayrıntılı bilgiler sunar. Ulusal ölçekte de ülkelerin referans aldığı güvenilir bilgiler içermektedir. Sitede 900’den fazla meslek hakkında bilgiler yer alır ve iş gereksinimleri, gerekli beceriler ve eğitim olanakları gibi konuları kapsar. Ulusal ölçekte bilgiler için İş-Kur’un Meslekleri Tanıyalım portalına da bakabilirsiniz.

SANAT VE SOSYAL BİLİMLER PROGRAMLARI

Bölümleri Sizler İçin Araştırdık…

Bölümler hakkında aşağıda yer alan 9 başlıktaki detaylı bilgilere ulaşmak için ilgili lisans / önlisans bölümlerine tıklayınız.

Bu Mesleği Seçmeyi Düşünüyorsanız;

Sosyal bilimci olarak, toplumsal, kültürel ve ekonomik konuları incelemeli ve bu alanlardaki dinamikler hakkında derinlemesine araştırmalar yapmalısınız.
Çeşitli topluluklar ve sosyal gruplar arasındaki etkileşimleri analiz etmeli ve bu etkileşimlerin bireyler üzerindeki etkilerini değerlendirmelisiniz.
Nitel ve nicel araştırma metodolojilerine hakim olmalı ve bu yöntemleri veri toplama ve analiz süreçlerinde etkin bir şekilde kullanmalısınız.
Araştırmalarınızdan elde ettiğiniz bulguları, akademik makaleler, raporlar veya kitaplar şeklinde yayımlamalı ve bilgi paylaşımında bulunmalısınız.
Sosyal politikaların geliştirilmesine katkıda bulunacak önerilerde bulunarak, araştırmalarınızın toplumsal fayda sağlamasını hedeflemelisiniz.
Farklı disiplinlerden bilim insanları ile işbirliği yaparak, multidisipliner projelerde yer almalı ve farklı bakış açılarından yararlanmalısınız.
Sosyal bilimler alanında güncel gelişmeleri takip etmeli ve sürekli olarak yeni teorileri, yaklaşımları ve teknolojileri öğrenmeye açık olmalısınız.
Toplumsal değişim ve gelişim konularında halkı bilinçlendirmek için seminerler, konferanslar ve atölye çalışmaları düzenlemelisiniz.
Karmaşık sosyal sorunları çözmek için yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmelisiniz.
Kültürel duyarlılık geliştirmeli ve araştırmalarınızda etik değerlere sıkı sıkıya bağlı kalmalısınız.

Hala Sormak İstediklerin Varsa

Bütün bu detaylı bilgilerden sonra meslek seçiminde hala kararsızlık yaşıyorsan Rehberlik Akademisi “Eğitim Uzmanları” senin yanında.

Soru Sor