HABER ANALİSTİ, MUHABİR, GAZETECİ

Gazete, dergi, radyo veya televizyon gibi basılı, yayın veya diğer iletişim medyaları için haber hikayeleri, incelemeler veya yorumlar yazın veya anlatın. Röportaj, araştırma veya gözlem yoluyla bilgi toplayabilir ve analiz edebilir.

İLK BAKIŞTA

Holland Kodu

A,I,E (Sanatsal, Araştırmacı, Girişimci)

ÇALIŞMA ORTAMI

Gazete, dergi ve yayıncılık ofisleri, haber ajansları, serbest çalışma, sahada haber toplama

UZAKTAN ÇALIŞMA ORANI

Yüksek (%50-70, haber yazımı, araştırma ve röportajlar için dijital platformlar üzerinden uzaktan çalışma mümkün olabilir; ancak saha gazeteciliği fiziksel varlık gerektirir)

GELECEK 10 YILDAKİ BEKLENTİ

Değişken Büyüme (Dijital medyanın yükselişi ve geleneksel basın kuruluşlarının daralması; aynı zamanda internet üzerinden yayıncılığın ve özgün içerik üretiminin artması nedeniyle)

İlgili Lisans / Önlisans Programları

MESLEK BİLGİ HARİTASI *

A- MESLEKİ NİTELİKLER

Çalışma Bağlamı

Cevaplar	Çalışanlara Sorulan Sorular
%97	Zaman Baskısı — Bu iş, çalışanın sıkı teslim tarihlerine uymasını ne sıklıkla gerektiriyor?
%96	Elektronik Posta — Bu işte elektronik postayı ne sıklıkla kullanıyorsunuz?
%91	Başkalarıyla İletişim — Bu iş, çalışanın işini yerine getirebilmesi için başkalarıyla ne kadar iletişim halinde olmasını (yüz yüze, telefonla veya başka şekilde) gerektiriyor?
%89	Karar Alma Özgürlüğü — İş, denetim olmaksızın ne kadar karar alma özgürlüğü sunuyor?
%89	Kesin veya Doğru Olmanın Önemi — Bu işi yaparken çok kesin veya son derece doğru olmak ne kadar önemli?
%88	Telefon — Bu işte ne sıklıkla telefon görüşmeleri yapıyorsunuz?
%87	Yüz Yüze Görüşmeler — Bu işte bireylerle veya ekiplerle ne sıklıkla yüz yüze görüşmeniz gerekiyor?
%86	Kapalı Alanda, Çevresel Kontrollü — Bu iş ne sıklıkla çevresel olarak kontrol edilen koşullarda, kapalı alanda çalışmayı gerektiriyor?
%84	Karar Alma Sıklığı — Çalışanın, diğer insanları, finansal kaynakları ve/veya kuruluşun imajını ve itibarını etkileyen kararlar alması ne sıklıkla gerekiyor?
%83	Yapılandırılmış ve Yapılandırılmamış Çalışma — Bu iş, çalışanın görevleri, öncelikleri ve hedefleri belirlemesine izin vermek yerine, çalışan için ne ölçüde yapılandırılmıştır?

Çalışma Faaliyetleri

Önem Düzeyi	Açıklama
%95	Bilgi Edinme — Tüm ilgili kaynaklardan bilgi gözlemleme, alma ve başka şekillerde edinme.
%87	Kuruluş Dışındaki İnsanlarla İletişim Kurma — Kuruluş dışındaki insanlarla iletişim kurma, kuruluşu müşterilere, kamuoyuna, hükümete ve diğer dış kaynaklara temsil etme. Bu bilgiler şahsen, yazılı olarak veya telefon veya e-posta yoluyla paylaşılabilir.
%84	Bilginin Anlamını Başkaları İçin Yorumlamak — Bilginin ne anlama geldiğini ve nasıl kullanılabileceğini tercüme etmek veya açıklamak.
%79	Nesneleri, Eylemleri ve Olayları Tanımlama — Bilgileri kategorilere ayırarak, tahmin ederek, farklılıkları veya benzerlikleri fark ederek ve koşullardaki veya olaylardaki değişiklikleri saptayarak tanımlama.
%77	Yöneticiler, Akranlar veya Astlarla İletişim Kurma — Yöneticilere, iş arkadaşlarına ve astlara telefonla, yazılı olarak, e-posta yoluyla veya şahsen bilgi sağlamak.
%77	Kişilerarası İlişkiler Kurmak ve Sürdürmek — Başkalarıyla yapıcı ve işbirlikçi çalışma ilişkileri geliştirmek ve bunları zaman içinde sürdürmek.
%74	Halk İçin Performans Sergilemek veya Halkla Doğrudan Çalışmak — İnsanlar için performans sergilemek veya halkla doğrudan ilişki kurmak. Buna restoranlarda ve mağazalarda müşterilere hizmet etmek ve müşterileri veya misafirleri karşılamak dahildir.
%73	İlgili Bilgiyi Güncelleme ve Kullanma — Teknik olarak güncel kalmak ve yeni bilgiyi işinize uygulamak.
%72	Yaratıcı Düşünme — Sanatsal katkılar da dahil olmak üzere yeni uygulamalar, fikirler, ilişkiler, sistemler veya ürünler geliştirmek, tasarlamak veya yaratmak.
%71	Bilgilerin Belgelenmesi/Kaydedilmesi — Bilgilerin yazılı veya elektronik/manyetik biçimde girilmesi, yazıya geçirilmesi, kaydedilmesi, depolanması veya muhafaza edilmesi.

Görevler

Önem Düzeyi	Açıklama
%94	Bilgisayar kullanarak yorum, köşe yazısı veya senaryo yazmak.
%94	Haber programlarını koordine etmek ve sunuculuk yapmak.
%92	Ele alınacak konuları belirlemek için yerel, ulusal ve uluslararası öneme sahip haberleri incelemek veya editör kadromuzdan görev almak.
%92	Çeşitli kaynaklardan gelen haber ve bilgileri analiz edip yorumlayarak yayınlamak.
%92	Hikaye fikirleri geliştirmek için ödevler almak veya ipuçlarını veya ipuçlarını değerlendirmek.
%91	Tam ve doğru bilgi sağlamak için bir hikayenin arka plan bilgilerini araştırmak.
%88	Hikaye hakkında bilgi sağlayabilecek kişilerle görüşmeler ayarlamak.
%88	Araştırma, röportaj, gözlem ve deneyim yoluyla haber konuları hakkında bilgi toplayın ve bakış açıları geliştirmek.
%88	Sunumunuzla en alakalı materyali seçin ve bu materyali uygun formatlara göre düzenlemek.
%86	Haberleri sunun ve olay yerinden gelen muhabirlerin derinlemesine videoya alınmış bölümlerini veya canlı yayınlarını tanıtmak.

Teknoloji Becerileri

Analitik veya bilimsel yazılım
Veritabanı kullanıcı arayüzü ve sorgu yazılımı
Masaüstü yayıncılık yazılımı
Elektronik posta yazılımı
Coğrafi bilgi sistemi
Anlık mesajlaşma yazılımı
Müzik veya ses düzenleme yazılımı
E-tablo yazılımı
Video oluşturma ve düzenleme yazılımı
Web sayfası oluşturma ve düzenleme yazılımı

Kullanılan Araçlar

Ses ve görüntü konsolu — Düzenleme konsolları
Dijital video kameralar veya video kameralar — Yüksek çözünürlüklü HD video kameralar; Televizyon kameraları
Dijital kameralar — Kompakt dijital kameralar
Dijital ses kayıt cihazları — Dijital ses kayıt cihazları
Flash bellek depolama kartı — Flash diskler
Kulaklıklar — İletişim kulaklıkları
Cep telefonları — Uydu telefonları
Dizüstü bilgisayarlar — Dizüstü bilgisayarlar
Uydu çekirdek ekipmanı — Mobil yayın üniteleri
Video editörleri — Video düzenleme ekipmanları

B- ÇALIŞAN NİTELİKLERİ

Gereken Beceriler

Önem	Beceri ve Açıklaması
%78	Konuşma — Bilgiyi etkili bir şekilde iletmek için başkalarıyla konuşmak.
%75	Okuma Anlama — İşle ilgili belgelerdeki yazılı cümleleri ve paragrafları anlama.
%75	Yazma — Hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun olarak yazılı olarak etkili bir şekilde iletişim kurmak.
%72	Etkin Dinleme — Başkalarının söylediklerine tüm dikkatinizi vermek, vurgulanan noktaları anlamak için zaman ayırmak, uygun durumlarda soru sormak ve uygunsuz zamanlarda sözünü kesmemek.
%63	Sosyal Algılama — Başkalarının tepkilerinin farkında olmak ve neden öyle tepki verdiklerini anlamak.
%63	Zaman Yönetimi — Kişinin kendi zamanını ve başkalarının zamanını yönetmesi.
%60	Koordinasyon — Eylemleri başkalarının eylemlerine göre ayarlamak.
%60	Eleştirel Düşünme — Alternatif çözümlerin, sonuçların veya sorunlara yönelik yaklaşımların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için mantık ve muhakeme kullanma.
%56	Aktif Öğrenme — Yeni bilgilerin hem mevcut hem de gelecekteki problem çözme ve karar alma üzerindeki etkilerini anlamak.
%56	Karmaşık Problem Çözme — Karmaşık problemleri belirlemek ve ilgili bilgileri inceleyerek seçenekleri geliştirmek ve değerlendirmek ve çözümler uygulamak.

Kullanılacak Bilgiler

Önem	Bilgi Alanı ve Açıklaması
%96	İngilizce Dili — Kelimelerin anlamı ve yazımı, kompozisyon kuralları ve dil bilgisi dahil olmak üzere İngilizce dilinin yapısı ve içeriği hakkında bilgi.
%93	İletişim ve Medya — Medya prodüksiyonu, iletişim ve dağıtım teknikleri ve yöntemleri bilgisi. Buna yazılı, sözlü ve görsel medya aracılığıyla bilgilendirme ve eğlendirmenin alternatif yolları da dahildir.
%68	Hukuk ve Hükümet — Kanunlar, yasal kodlar, mahkeme prosedürleri, emsaller, hükümet düzenlemeleri, yürütme emirleri, kurum kuralları ve demokratik siyasi süreç bilgisi.
%60	Bilgisayarlar ve Elektronik — Devre kartları, işlemciler, çipler, elektronik ekipmanlar ve uygulamalar ve programlama dahil olmak üzere bilgisayar donanımı ve yazılımı hakkında bilgi.
%60	Telekomünikasyon — Telekomünikasyon sistemlerinin iletimi, yayınlanması, anahtarlanması, kontrolü ve işletimi bilgisi.
%54	Müşteri ve Kişisel Hizmet — Müşteri ve kişisel hizmetler sağlama prensipleri ve süreçleri bilgisi. Buna müşteri ihtiyaçlarının değerlendirilmesi, hizmetler için kalite standartlarının karşılanması ve müşteri memnuniyetinin değerlendirilmesi dahildir.
%51	Coğrafya — Kara, deniz ve hava kütlelerinin fiziksel özellikleri, konumları, birbirleriyle ilişkileri ve bitki, hayvan ve insan yaşamının dağılımı da dahil olmak üzere özelliklerini tanımlamaya yönelik ilkeler ve yöntemler bilgisi.
%49	Tarih ve Arkeoloji — Tarihsel olayların ve bunların nedenleri, göstergeleri ve medeniyetler ile kültürler üzerindeki etkilerinin bilgisi.
%49	Kamu Güvenliği ve Emniyeti — İnsanların, verilerin, mülkün ve kurumların korunması için etkili yerel, eyalet veya ulusal güvenlik operasyonlarını teşvik etmek amacıyla ilgili ekipman, politikalar, prosedürler ve stratejiler hakkında bilgi.
%45	Yönetim ve İdare — Stratejik planlama, kaynak tahsisi, insan kaynakları modellemesi, liderlik tekniği, üretim yöntemleri ve insan ve kaynakların koordinasyonunda yer alan iş ve yönetim prensipleri bilgisi.

İhtiyaç Duyulabilecek Yetenekler

Önem	Yetenek ve Açıklaması
%75	Sözlü İfade — Bilgi ve fikirleri konuşarak başkalarına aktarabilme yeteneği.
%72	Sözlü Anlama — Konuşulan sözcükler ve cümleler aracılığıyla sunulan bilgi ve fikirleri dinleme ve anlama yeteneği.
%72	Konuşma Netliği — Başkalarının sizi anlayabileceği şekilde net konuşabilme yeteneği.
%72	Yazılı Anlatım — Bilgi ve fikirleri başkalarının anlayabileceği şekilde yazılı olarak iletme yeteneği.
%69	Konuşma Tanıma — Başka bir kişinin konuşmasını tanımlama ve anlama yeteneği.
%69	Yazılı Anlama — Yazılı olarak sunulan bilgi ve fikirleri okuyup anlama yeteneği.
%63	Yakın Görüş — Yakın mesafeden (gözlemciden birkaç metre uzakta) ayrıntıları görebilme yeteneği.
%60	Tümevarımsal Muhakeme — Genel kurallar veya sonuçlar oluşturmak için bilgi parçalarını birleştirme yeteneği (görünüşte ilgisiz olaylar arasında ilişki bulmayı içerir).
%60	Bilgi Sıralaması — Şeyleri veya eylemleri belirli bir kurala veya kurallar kümesine göre (örneğin, sayı, harf, sözcük, resim, matematiksel işlem kalıpları) belirli bir düzen veya örüntüde düzenleme yeteneği.
%60	Sorun Duyarlılığı — Bir şeyin ne zaman yanlış olduğunu veya yanlış gitme olasılığının ne zaman olduğunu söyleyebilme yeteneği. Sorunu çözmeyi içermez, yalnızca bir sorun olduğunu fark etmeyi içerir.

Mesleki İlgi Alanları (Holland)

Önem	İlgi Alanı ve Açıklaması
%68	Sanatsal — Çalışma, çeşitli medyalar için orijinal görsel sanat eserleri, performanslar, yazılı eserler, yiyecek veya müzik yaratmayı veya çeşitli nesnelerin ve malzemelerin tasarımına sanatsal prensipler uygulamayı içerir. Sanatsal meslekler genellikle görsel sanatlar, uygulamalı sanatlar ve tasarım, sahne sanatları, müzik, yaratıcı yazarlık, medya veya mutfak sanatı ile ilişkilendirilir.
%53	Araştırmacı — Çalışma, cansız nesneleri, canlı organizmaları, hastalıkları veya diğer bozulma biçimlerini veya insan davranışlarını incelemeyi ve araştırmayı içerir. Araştırmacı meslekler genellikle fiziksel, yaşam, tıbbi veya sosyal bilimlerle ilişkilendirilir ve beşeri bilimler, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi veya sağlık hizmeti alanlarında bulunabilir.
%49	Girişimcilik — İş, genellikle bir iş ortamında yönetme, pazarlık etme, pazarlama veya satış yapmayı veya siyasi ve yasal durumlarda insanlara liderlik etmeyi veya danışmanlık yapmayı içerir. Girişimci meslekler genellikle iş girişimleri, satış, pazarlama/reklamcılık, finans, yönetim/idare, profesyonel danışmanlık, halk önünde konuşma, siyaset veya hukuk ile ilişkilendirilir.
%44	Geleneksel — İş, genellikle bir iş ortamında bilgi veya verileri düzenlemek için prosedürleri ve düzenlemeleri takip etmeyi içerir. Geleneksel meslekler genellikle ofis işi, muhasebe, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi, finans veya insan kaynakları ile ilişkilendirilir.
%30	Sosyal — İş, başkalarına yardım etmeyi, öğretmeyi, tavsiyede bulunmayı, destek olmayı veya hizmet sağlamayı içerir. Sosyal meslekler genellikle sosyal, sağlık bakımı, kişisel hizmet, öğretim/eğitim veya dini faaliyetlerle ilişkilendirilir.
%8	Gerçekçi — İş, ekipman, malzeme veya yapıların tasarlanması, inşa edilmesi veya onarılması, fiziksel aktivitede bulunulması veya açık havada çalışılması anlamına gelir. Gerçekçi meslekler genellikle mühendislik, mekanik ve elektronik, inşaat, ağaç işçiliği, ulaşım, makine işletmeciliği, tarım, hayvan hizmetleri, fiziksel veya el emeği, atletizm veya koruyucu hizmetlerle ilişkilendirilir.

İş Değerleri

Ölçüt	İş Değeri ve Açıklaması
%78	Başarı — Bu iş değerini karşılayan meslekler sonuç odaklıdır ve çalışanların en güçlü yeteneklerini kullanmalarına izin vererek onlara bir başarı hissi verir. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yetenek Kullanımı ve Başarıdır.
%75	Tanınma — Bu iş değerini karşılayan meslekler ilerleme, liderlik potansiyeli sunar ve sıklıkla prestijli kabul edilir. Karşılık gelen ihtiyaçlar İlerleme, Yetki, Tanınma ve Sosyal Statü’dür.
%70	Bağımsızlık — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların kendi başlarına çalışıp karar almalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yaratıcılık, Sorumluluk ve Özerkliktir.
%64	İlişkiler — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların başkalarına hizmet etmelerine ve iş arkadaşlarıyla dostça ve rekabetsiz bir ortamda çalışmalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar İş Arkadaşları, Ahlaki Değerler ve Sosyal Hizmettir.
%63	Çalışma Koşulları — Bu iş değerini karşılayan meslekler iş güvenliği ve iyi çalışma koşulları sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Aktivite, Tazminat, Bağımsızlık, Güvenlik, Çeşitlilik ve Çalışma Koşullarıdır.
%45	Destek — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların arkasında duran destekleyici bir yönetim sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Şirket Politikaları, Denetim: İnsan İlişkileri ve Denetim: Tekniktir.

Çalışma Stilleri

Önem	Çalışma Stili ve Açıklaması
%95	Güvenilirlik — İş, güvenilir, sorumluluk sahibi ve sorumluluk sahibi olmayı ve yükümlülükleri yerine getirmeyi gerektirir.
%93	Detaylara Dikkat — İş, detaylara dikkat etmeyi ve iş görevlerini tamamlamada titiz olmayı gerektirir.
%90	Dürüstlük — İş, dürüst ve etik olmayı gerektirir.
%89	İnisiyatif — İş, sorumluluk ve zorlukları üstlenmeye istekli olmayı gerektirir.
%88	Stres Toleransı — İş, eleştiriyi kabul etmeyi ve yüksek stresli durumlarla sakin ve etkili bir şekilde başa çıkmayı gerektirir.
%86	Başarı/Çaba — İş, kişisel olarak zorlayıcı başarı hedefleri belirlemeyi ve bu hedeflere ulaşmaya yönelik çaba sarf etmeyi gerektirir.
%82	Özdenetim — İş, çok zor durumlarda bile soğukkanlılığı korumayı, duyguları kontrol altında tutmayı, öfkeyi kontrol etmeyi ve saldırgan davranışlardan kaçınmayı gerektirir.
%81	Uyum Sağlayabilme/Esneklik — İş, değişime (olumlu veya olumsuz) ve iş yerinde önemli çeşitliliğe açık olmayı gerektirir.
%81	Azim — İş, engeller karşısında azim gerektirir.
%78	İşbirliği — İş, işte başkalarıyla iyi geçinmeyi ve iyi huylu, işbirliğine dayalı bir tutum sergilemeyi gerektirir.

* = Mesleki Gereksinimler ve Çalışan Nitelikleri bölümleri uluslararası ölçekte O’Net sistemi referans alınarak hazırlanmıştır. O’Net iş arayanlar, işgücü geliştirme profesyonelleri, öğrenciler ve araştırmacılar için çeşitli meslekler hakkında ayrıntılı bilgiler sunar. Ulusal ölçekte de ülkelerin referans aldığı güvenilir bilgiler içermektedir. Sitede 900’den fazla meslek hakkında bilgiler yer alır ve iş gereksinimleri, gerekli beceriler ve eğitim olanakları gibi konuları kapsar. Ulusal ölçekte bilgiler için İş-Kur’un Meslekleri Tanıyalım portalına da bakabilirsiniz.

C- MESLEKLE İLGİLİ LİSANS / ÖNLİSANS PROGRAMLARI



GAZETECİLİK



RADYO, TELEVİZYON VE SİNEMA



RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞI (MYO)



BASIN VE YAYIN

Bölümleri Sizler İçin Araştırdık…

Bölümler hakkında aşağıda yer alan 9 başlıktaki detaylı bilgilere ulaşmak için ilgili lisans / önlisans bölümlerine tıklayınız.

Bu Mesleği Seçmeyi Düşünüyorsanız;

Gazeteci olarak, güncel olayları ve haberleri hızlı ve doğru bir şekilde raporlamalısınız.
Araştırmacı gazetecilik yaparak, derinlemesine haberler üretmeli ve kamuoyunu bilgilendirmelisiniz.
Röportaj yapma ve kaynak geliştirme becerilerini kullanarak, haberlerinize derinlik katmalısınız.
Yazılı, sözlü ve dijital iletişim yeteneklerinizi kullanarak, çeşitli platformlarda etkili haberler yayımlamalısınız.
Etik gazetecilik ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalarak, tarafsız ve adil bir şekilde haber yapmalısınız.
Karmaşık konuları basit ve anlaşılır bir şekilde izleyici veya okuyuculara aktarmalısınız.
Sürekli değişen teknoloji ve medya trendlerini takip ederek, dijital medya araçlarını etkin kullanmalısınız.
Kriz anlarında ve zorlu koşullarda çalışarak, zaman baskısına dayanıklı olmalısınız.
Halkın bilmesi gereken konuları cesurca araştırmalı ve kamu yararına haberler yapmalısınız.
Uluslararası olayları izleyerek, global perspektiften haberler sunmalısınız.

Hala Sormak İstediklerin Varsa

Bütün bu detaylı bilgilerden sonra meslek seçiminde hala kararsızlık yaşıyorsan Rehberlik Akademisi “Eğitim Uzmanları” senin yanında.

Soru Sor